In een tijdperk waarin duurzaamheid een cruciale rol speelt in vrijwel alle facetten van ons leven, staat de bouwsector voor een uitdaging: hoe kunnen we onze gebouwen efficiënter, duurzamer en milieuvriendelijker maken? Biobased bouwen biedt een veelbelovend antwoord op deze vraag door de focus te leggen op het gebruik van hernieuwbare natuurlijke grondstoffen voor de constructie van gebouwen.

Meerdere ministeries kwamen op 8 november naar buiten met een ambitieus plan om biobased bouwen te stimuleren en te integreren in de bouwsector. Voor dit initiatief, bekend als de Nationale Aanpak Biobased Bouwmaterialen (NABB), wordt 200 miljoen euro beschikbaar gesteld om de inzet van natuurlijke en hernieuwbare materialen in de bouwsector te bevorderen.

 

Wat is biobased bouwen?

Biobased bouwen is een innovatieve manier van bouwen dat zich richt op het gebruik van hernieuwbare natuurlijke grondstoffen. Het draait allemaal om het gebruik van materialen die afkomstig zijn van dieren, planten, schimmels en bacteriën. Deze materialen zijn op een ecologische wijze worden geteelt, geoogst, gebruikt en hergebruikt. Het doel is niet alleen om tijdens de levensduur van een gebouw duurzame materialen te gebruiken, maar ook om te zorgen voor een circulaire levenscyclus.

Biobased materialen onderscheiden zich doordat ze kunnen herstellen. Na gebruik kunnen ze opnieuw groeien of worden ze opgenomen in de natuurlijke omgeving zonder schadelijke effecten achter te laten. Deze aanpak stimuleert innovatie door nieuwe materialen en productiemethoden te ontwikkelen. Het opent de deur naar een bredere circulaire economie in de bouwsector, waarin hergebruik en recycling van materialen een integraal onderdeel zijn.

 

Nederland koploper in biobased bouwen

Nederland is een voortrekker op het gebied van biobased bouwen. Een mooi voorbeeld hiervan is de nieuwe proeftuin op de campus van de TU Delft, genaamd de Biobased Boulevard. Het doel van deze proeftuin is om innovaties te vertalen naar schaalbare bouwmaterialen, zoals dakpannen en wanden, voor grootschalige projecten. Op dit moment zijn er meer dan 60 innovaties op het terrein actief en zijn er nog tal in ontwikkeling. De volgende drie projecten zijn met succes gerealiseerd in het afgelopen half jaar:

Bio-Circulaire binnenwand met zeewier
De wand bestaat uit stapelbare frames van hergebruikt hout, waarin biobased isolatiematten zijn verwerkt. De frames zijn bekleed met plaatmateriaal van zeewier.

Fairm Foam
Veel deuren komen al na vijf jaar op de afvalstapel en bevatten toxische lijmen. Fairm maakt een deurvulling van bio-composiet, bestaand uit mycelium en regionale vezelgewassen zoals stro, hennep of olifantsgras. De deurvulling is volledig natuurlijk, composteerbaar, licht van gewicht en geluidswerend.

Wollen belhokje
Het Hollands Wol Collectief maakt designvilt van ruwe wol om belhokjes mee te bekleden. Schapenwol wordt in Nederland als afval beschouwd, maar heeft uitstekende akoestische eigenschappen. Dit maakt het geschikt als isolatiemateriaal voor belhokjes en vergaderruimtes.

 

Biobased bouwprojecten in Nederland

Daarnaast zijn er in Nederland al meerdere bouwprojecten gerealiseerd met biobased bouwmaterialen. Een van de mooiste gerealiseerde biobased bouwprojecten in Nederland is het Biosintrum gebouw in Oosterwolde. Een kennis- en congrescentrum dat voor meer dan 80 procent uit biobased materialen bestaat. Daarmee is het één van de meest duurzame en innovatieve gebouwen van Europa. Een leuk feitje over dit gebouw is dat de isolatie gemaakt is van oude spijkerbroeken.

 

De Nationale Aanpak Biobased Bouwen (NABB)

Vanuit de indrukwekkende biobased projecten in Nederland ligt de focus nu op een grootschalige strategie: De Nationale Aanpak Biobased Bouwen (NABB). Dit ambitieuze initiatief streeft naar een substantiële verschuiving in de bouwsector richting duurzaamheid en circulariteit door de inzet van biobased materialen, zoals hout, stro, vlas en hennep.

Met een geplande investering van 25 miljoen euro tot 2025 en een bijkomende 175 miljoen euro voor de periode van 2025 tot 2030, wil de NABB niet alleen de markt voor biobased materialen opzetten maar ook substantieel uitbreiden. De doelstellingen zijn ambitieus: tegen 2030 streeft men ernaar minstens 30 procent van de nieuwbouwwoningen te realiseren met 30 procent biobased materialen. Deze ambitie geldt ook voor isolatiemaatregelen ter bevordering van duurzaamheid, evenals voor de materialen die worden gebruikt in utiliteitsbouwprojecten.

 

Vraag naar biobased isolatiematerialen stimuleren

Deze aanpak focust niet alleen op materialen, maar ook op het opzetten van operationele ketens. Hierbij wordt gestreefd naar 25 functionerende ketens die boeren, industriële verwerkers en bouwbedrijven omvatten. De ambitie is om de teelt van vezelgewassen voor bouwmaterialen enorm te vergroten, van zo’n 2.000 naar 50.000 hectare. Dit alles vormt een krachtige stap richting een biobased en duurzame toekomst voor de bouwsector.

 

Aanscherping Milieu Prestatie Gebouwen (MPG)

Het gebruik van biobased materialen wordt gestimuleerd door de aanscherping van de Milieu Prestatie Gebouwen (MPG). Deze maatstaf is van essentieel belang voor het beoordelen van de milieueffecten van gebouwen gedurende hun hele levenscyclus. Demissionair minister Hugo de Jonge wil per 1 januari 2025 strengere milieuregels voor nieuw te bouwen woningen, kantoren en andere gebouwen.

De MPG-norm, die de impact van materialen in bouwprojecten beoordeeld, wordt aangescherpt om meer focus te leggen op duurzaamheid en om het gebruik van biobased materialen te stimuleren. Deze herziening vereist dat nieuwe gebouwen een verminderde milieubelasting hebben en bevordert het gebruik van milieuvriendelijke, hernieuwbare materialen. Voor woningen wordt de MPG-norm verlaagd van 0,8 naar 0,5. Dit betekent dat een gebouw jaarlijks gemiddeld niet meer dan 0,5 euro aan milieuschade per vierkante meter mag veroorzaken. Voor kantoren wordt de norm verlaagd van 1 naar 0,85.

 

De toekomst van biobased bouwen

De toekomst van biobased bouwen in Nederland ziet er veelbelovend uit, gedreven door krachtige initiatieven zoals de NABB en de recente aanscherping van de MPG. Samen met de overheidsinitiatieven en een groeiende samenwerking tussen boeren, industriële verwerkers en bouwbedrijven, is de toekomst van biobased bouwen veelbelovend. Het pad naar een meer duurzame, circulaire en milieuvriendelijke bouwsector in Nederland is ingeslagen en zal zich de komende jaren opmaken voor verdere groei en ontwikkeling.

 

Kansen op de arbeidsmarkt

De verduurzaming van de bouw creëert een golf van kansen op de arbeidsmarkt. Meerdere organisaties zijn vooruitstrevend op het gebied van circulair bouwen of hebben sterke amibities hiertoe. Ben jij op zoek naar een mooie carrièrekans? Neem contact op met Polanski via 033-2022563 of info@polanski.nl. Wij komen graag met jou in contact om de beste opties voor jou uit de markt te halen en een baan te vinden die perfect bij jou past. Op die manier brengen wij jou verder in techniek!