De focus op duurzaamheid binnen de utiliteitsbouw is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Duurzame bouwmethoden en materialen spelen een steeds grotere rol in het verminderen van de ecologische voetafdruk van gebouwen. In deze blog behandelen we de nieuwste trends en ontwikkelingen, zoals de opkomst van biobased materialen, energiebesparende technologieën en strengere duurzaamheidsnormen zoals de MPG en BREEAM.
De noodzaak van duurzaamheid in de utiliteitsbouw
Duurzaamheid is geen luxe meer, maar een noodzaak in de utiliteitsbouw. De vraag naar ‘groene gebouwen’ neemt snel toe, gedreven door zowel wetgeving als een groeiend bewustzijn van bedrijven en organisaties over hun ecologische voetafdruk. De bouwsector is verantwoordelijk voor een groot deel van de CO2-uitstoot en het verbruik van grondstoffen. In totaal draagt de bouw bij aan 12% van de gehele CO2-uitstoot in Nederland. Daarom wordt de druk steeds groter om duurzamer te bouwen.
Een belangrijk instrument hierbij is de MilieuPrestatie Gebouwen (MPG-norm), die bouwers verplicht om de milieueffecten van nieuwe gebouwen te beperken. Door gebruik te maken van duurzame bouwmaterialen en energiebesparende technologieën, kunnen we niet alleen voldoen aan deze normen, maar ook bijdragen aan een duurzamere toekomst. In 10 jaar tijd is het aantal CO2 afgenomen met maar liefst 10 megaton! Om te blijven verduurzamen wordt de MPG-norm steeds strenger. In 2025 is de volgende aanscherping. Lees hier meer over de MPG-norm 2025.
Duurzame bouwmaterialen
De overgang naar duurzame bouwmaterialen is in volle gang in de utiliteitsbouw. Hernieuwbare en gerecyclede materialen spelen hierbij een cruciale rol. FSC-gecertificeerd hout, dat afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen, is een populair voorbeeld. Het gebruik van gerecycled beton en hergebruik van bouwafval helpt de ecologische voetafdruk van nieuwe gebouwen aanzienlijk te verkleinen. Daarnaast is er een grotere opkomst van Hollands hout in Nederland.
Biobased materialen bieden een ander interessant perspectief. Materialen zoals bamboe en hennep groeien snel en zijn daardoor hernieuwbaar. Een ander voorbeeld is houtvezelisolatie dat uitstekend materiaal is voor het vasthouden van warmte en tegelijkertijd volledig biologisch afbreekbaar is. Dit jaar is er zelfs 200 miljoen euro beschikbaar gesteld voor biobased bouwen.
Projecten zoals het ABN AMRO gebouw Circl in Amsterdam laten zien dat deze materialen niet alleen theoretisch haalbaar zijn, maar ook in de praktijk succesvol kunnen worden toegepast. Hoewel de initiële kosten soms hoger zijn, wegen de lange termijn voordelen zoals duurzaamheid, lagere energiekosten en verminderde milieuschade, vaak ruimschoots op tegen deze investering.
Energiebesparende technologieën in de utiliteitsbouw
In de moderne utiliteitsbouw spelen energiebesparende technologieën een sleutelrol bij het verhogen van de energie-efficiëntie. Slimme HVAC-systemen zijn een voorbeeld van hoe automatisering kan bijdragen aan een lager energieverbruik. Deze geavanceerde systemen passen verwarmings- , ventilatie- en airconditioningsinstellingen automatisch aan op basis van het gebruik en de omstandigheden in het gebouw, wat resulteert in aanzienlijke besparingen.
Ook batterijopslag wordt steeds populairder. Het stelt gebouwen en installaties in staat om zelf duurzame energie op te wekken en op te slaan voor momenten dat er meer energie nodig is dan er geproduceerd wordt. Dit vermindert de afhankelijkheid van het energienet en zorgt ervoor dat er altijd voldoende stroom beschikbaar is.
Daarnaast verbeteren slimme meters aangestuurd door AI het energiebeheer op gebouwniveau. Deze technologieën bieden gedetailleerde inzichten in het energieverbruik en maken real-time aanpassingen mogelijk, wat leidt tot verdere optimalisatie van energieverbruik en kostenbesparingen.
Duurzame certificeringen: BREEAM-NL
Om gebouwen te beoordelen op duurzaamheid zijn er verschillende certificeringen. Een certificeringsmethode die wereldwijd wordt toegepast binnen de gebouwde omgeving is BREEAM. Het is één van de meest gebruikte duurzaamheidsnormen in Europa en Nederland, richt zich op verschillende duurzaamheidscriteria, waaronder energie-efficiëntie, watergebruik en interne milieuomstandigheden. Gebouwen die BREEAM-gecertificeerd zijn, moeten voldoen aan strenge normen voor energieprestaties en milieuvriendelijkheid.
In Nederland is er de BREEAM-NL, die sinds 2009 bestaat. Met een BREEAM-NL certificaat kun je de hoogste score van Outstanding behalen. De score hangt af van het aantal duurzaamheidscriteria waaraan het project voldoet. Hoe meer criteria je behaalt, hoe hoger de uiteindelijke score. Het eerste gebouw met deze score was EDGE Amsterdam. In 2021 kreeg het distributiecentrum van de Jumbo als eerste gebouw ter wereld een BREEAM score van meer dan 100%. Het gebouw haalde op alle punten de hoogste score plus tien extra innovatiepunten. Inmiddels is het regelement aangepast, waarmee 100 het absolute maximum is.
Duurzaamheid als concurrentievoordeel
Investeren in duurzame utiliteitsgebouwen biedt bedrijven tal van voordelen die verder gaan dan alleen milieuvriendelijkheid. De grootste voordelen zijn de lagere operationele kosten. Door het gebruik van energiebesparende technologieën en duurzame bouwmaterialen, kunnen bedrijven aanzienlijk besparen op hun energierekening en onderhoudskosten. Dit resulteert in een betere financiële positie op de lange termijn.
Daarnaast speelt duurzaamheid een belangrijke rol in het versterken van het bedrijfsimago. In een tijd waarin consumenten en partners steeds meer waarde hechten aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, kunnen bedrijven hun groene initiatieven effectief inzetten als onderdeel van hun merkstrategie. Dit kan leiden tot een sterkere merkidentiteit en meer loyaliteit van klanten en werknemers.
Een ander voordeel is de verbetering van de werkomgeving. Duurzaam ontworpen gebouwen zijn vaak gezonder, met betere luchtkwaliteit, meer natuurlijk licht, en een comfortabeler binnenklimaat. Deze factoren dragen bij aan een hogere productiviteit en welzijn van werknemers, wat uiteindelijk de prestaties van het bedrijf kan verbeteren.
Uitdagingen in de duurzame utiliteitsbouw
Hoewel duurzame utiliteitsbouw veel voordelen biedt, zijn er ook aanzienlijke uitdagingen bij de implementatie ervan. Een van de grootste obstakels zijn de hogere initiële kosten. Duurzame materialen en technologieën kunnen in eerste instantie duurder zijn, wat investeerders en bouwers soms afschrikt. Daarnaast spelen regelgeving en technologische barrières een rol. De wet- en regelgeving rondom duurzaamheid kan nogal complex zijn. De nieuwe technologieën vereisen vaak gespecialiseerde kennis en vaardigheden, wat de toepassing ervan kan vertragen.
Ondanks deze uitdagingen zijn er veelbelovende trends die de toekomst van duurzame bouw zullen vormgeven. Circulariteit in de bouw bijvoorbeeld. Dat richt zich op het ontwerpen en bouwen met het oog op hergebruik van materialen. Houtskeletbouw is daarbij een belangrijke innovatie. Steeds meer bedrijven en gemeenten omarmen deze innovatieve aanpak. Een indrukwekkend voorbeeld is HAUT Amsterdam, met 73 meter hoogte en 21 verdiepingen het hoogste hybride houten gebouw van Nederland.
Een andere opkomende trend is ‘carbon-neutral’ bouwen, waarbij gestreefd wordt naar gebouwen die geen netto CO2-uitstoot hebben. Dit kan worden bereikt door energie-efficiëntie, het gebruik van hernieuwbare energiebronnen, en het compenseren van resterende emissies.
Duurzame utiliteitsbouw staat voor een spannende toekomst vol innovatie en verantwoordelijkheid.
De toekomst van duurzame utiliteitsbouw
De toekomst van utiliteitsbouw zal worden gekenmerkt door verdere integratie van duurzame praktijken en technologieën. Naarmate regelgeving strenger wordt en de vraag naar milieuvriendelijke oplossingen toeneemt, zullen bedrijven en bouwers moeten blijven innoveren om aan de verwachtingen te voldoen. Duurzaamheid zal niet alleen een norm worden, maar een drijvende kracht achter de hele bouwsector, waarbij elk project een kans biedt om bij te dragen aan een gezondere planeet en een meer duurzame economie. Door te investeren in duurzaamheid vandaag, leggen we de basis voor de gebouwen van morgen, die beter zijn voor zowel de mens als de aarde.
Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen binnen de markt?
Wil je altijd op de hoogte zijn van het laatste nieuws in de installatietechniek en duurzame energie? Schrijf je dan in voor de Bouw- en Installatieupdate en ontvang één keer per maand de meest recente updates over branchenieuws, trends en nieuwe vacatures in jouw regio! Ga naar de Over-ons pagina, schrijf je in en mis nooit meer belangrijk nieuws in jouw branche.